1986 Protest tegen de 13.000
Dolle konijnen tegen verhoging inschrijvingsgeld
In volle economische crisis ontsnapt het hoger onderwijs niet aan de besparingsmaatregelen van de regering Martens. Het inschrijvingsgeld verhoogt van 10.000 naar 13.000 frank. Onder de groepsnaam ‘Dolle Konijnen’ en met de steun van het universiteitsbestuur organiseren de studenten het protest tegen deze anti-democratische maatregel van de regering Martens. Tevergeefs.
13.000
In de nasleep van de oliecrisis van bevindt de Belgische economie zich in de jaren 1980 nog steeds in een diepe recessie. Om een halt te roepen aan de toenemende staatsschuld stelt de rooms-blauwe regering onder leiding van Wilfried Martens in mei 1986 met het zogenaamde ‘Sint-Annaplan’ op. Het Sint-Annaplan blokkeert de werkingstoelagen en verlaagt de sociale toelagen voor het hoger onderwijs. Voor de UGent komt dit neer op een inkrimping van de sociale toelagen van 132 naar 91 miljoen BEF. Om deze besparingen te compenseren, wordt door een KB vastgelegd dat de universiteiten de toelating krijgen om de inschrijvingsgelden te verhogen, zodat het ontstane tekort door de studenten zelf bijgepast kan worden. De Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) grijpt deze kans met beide handen en besluit unaniem om het inschrijvingsgeld met 30% te indexeren: in plaats van 10.000 zal het voortaan 13.000 BEF bedragen.
Democratisch onderwijs bedreigd
De reactie van de studenten blijft niet uit. Zij zien de verhoging van het inschrijvingsgeld als een nieuwe aanslag op de democratisering van het hoger onderwijs. Het Nationaal Aktiekomitee gaat snel over tot een boycot van de inning van de inschrijvingsgelden, maar deze actie krijgt aan de UGent bijzonder weinig respons. Meer succes hebben de studentenvertegenwoordigers die er in september 1986 in slagen om de Raad van Beheer te overtuigen om de verhoging van het inschrijvingsgeld voorlopig uit te stellen.
‘Vrijen op de Korenmarkt’
De protesterende studenten in Gent dopen zich om tot de ‘Dolle Konijnen’. Via betogingen, infoavonden, vergaderingen en de oprichting van het actieblad ‘Het Dolle Konijn’ uiten ze hun ongenoegen. In tegenstelling tot het gewelddadig protest tegen de 10.000 in 1977-1978 blijven de acties pacifistisch en ludiek: zo is het Dolle Konijn gevuld met cartoons en humoristische woordspelingen en hebben de acties steeds een studentikoze insteek. De actie ‘Vrijen voor Onderwijs’ op de Korenmarkt is daarvan wellicht het meest sprekende voorbeeld.
Nationale betoging
Het protest gaat breder dan de UGent. Hogeschoolstudenten worden massaal gemobiliseerd en de Dolle Konijnen overtuigen zelfs enkele middelbare scholieren om deel te nemen aan het protest. Ook studenten aan de andere universiteiten voeren actie. Het hoogtepunt van de protesten is de nationale betoging op 16 december 1986 in Brussel waar vele duizenden studenten samenkomen om hun ongenoegen te uiten.
Stille dood
De kerstvakantie doet de protesten geen deugd. De studenten keren huiswaarts om te blokken en in januari slokken de examens alle inzet en energie op. Na enkele korte heropflakkeringen legt het merendeel van de Gentse studenten zich vanaf februari 1987 neer bij de 13.000. Ook de nationale coördinatie van de studentenprotesten valt uiteen. Net als het protest tegen de 10.000 zijn ook deze acties tevergeefs.
Eline Mestdagh, Jens Michels, Virgil Nimmegeers en Linde Nuyts
Lore Goovaerts, studenten opleiding Geschiedenis UGent
31 augustus 2016
Deze tekst is het resultaat van een oefening discoursanalyse van universitair protest door Eline Mestdagh, Jens Michels, Virgil Nimmegeers en Linde Nuyts voor het vak Historische methodes: discoursanalyse voor historici in het academiejaar 2014-2015.
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Eline Mestdagh, Jens Michels, Virgil Nimmegeers, Linde Nuyts en Lore Goovaerts. “Dolle konijnen tegen verhoging inschrijvingsgeld.” UGentMemorie. Laatst gewijzigd 14.09.2016. www.ugentmemorie.be/gebeurtenissen/1986-protest-tegen-de-13.000
Literatuur en bronnen
De Gendt, Maarten. 400 Schampers in woord en beeld. Gent: RUG, 2002.
De Winter, Noël. Elections et gouvernements: éléments de l'histoire politique de la Belgique. Brussel: Creadif, 1991.
Dujardin, Vincent en Michel Dumoulin. Nieuwe geschiedenis van België III, 1950 tot heden. Tielt: Lannoo, 2009.
Het Dolle Konijn, 1986.
Van der Meersch, Anne-Marie. 20 jaar RUG-studenten in actie: 1968-1988. Gent: Archief RUG, 1988.
Tollebeek, Johan, Liesbet Nys, Lieve Gevers, Ruben Mantels en Louis Vos. De stad op de berg: een geschiedenis van de Leuvense Universiteit, 1968-2005. Leuven: Universitaire Pers Leuven, 2008.
Vos, Louis, Bart De Wever en Wilfried Weets. Vlaamse vaandels, rode petten: honderd jaar Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond. Kapellen: Pelckmans, 2002.
Vlaamse Interuniversitaire Raad, Universiteit & Beleid, 1986.