“Wiskunde is niets voor meisjes.”

“Als kennissen vroegen: ‘wat ga je studeren?’ ‘Ik twijfel tussen wiskunde en biologie.’ Dan zeiden ze: ‘Oh doe maar biologie, wiskunde is niets voor meisjes.’”

“Mijn vader stond er minder achter dat ik naar de universiteit ging. Maar je moet ook denken, ik was een meisje. In de eerste kandidatuur zaten we met de ingenieurs, de wiskunde en de natuurkunde samen. Op dat totaal waren er 5 meisjes, die allemaal braafjes vooraan moesten zitten. Voor meisjes wat het ook abnormaal om naar de universiteit te gaan.”

Vrouwelijke UGent-studenten overvleugelen vandaag met ongeveer 55% van de totale studentenpopulatie hun mannelijke collega’s lichtjes. Maar dit quasi-evenwicht betekent nog niet dat die meisjes en jongens gelijk verdeeld zijn over alle studierichtingen. Mannelijke en vrouwelijke studenten lijken er verschillende interesses op na te houden en kiezen bijgevolg ook voor een aantal specifieke richtingen aan de universiteit. Zowel in het verleden als het heden zijn mannen oververtegenwoordigd in de harde wetenschappen, vrouwen zijn dominant aanwezig in de zachte wetenschappen. Dit ogenschijnlijke verschil in interesse heeft vooral te maken met verschillen in opvoeding en de aangeleerde perceptie over zogenaamd ‘mannelijke’ en ‘vrouwelijke’ studierichtingen.
Dit fenomeen van een 'gegenderde' instroom, beter gekend als horizontale segregatie, is ook bij de UGent-emeritae van de eerste generatie waar te nemen. De vrouwelijke professoren op rust zijn oververtegenwoordigd in de faculteiten Geneeskunde en Letteren en Wijsbegeerte. Ook de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen telt relatief veel vrouwelijke emeriti. De emeritae zijn ondervertegenwoordigd in de faculteiten Diergeneeskunde, Economie en Bedrijfskunde, Ingenieurswetenschappen en Farmaceutische Wetenschappen. De faculteit Bio- ingenieurswetenschappen ontbreekt zelfs volledig. Vooral het lage aandeel vrouwen in Diergeneeskunde en Farmaceutische Wetenschappen is verbazingwekkend. Beide faculteiten zijn met een aandeel vrouwen van ongeveer 70% de meest vrouwelijke faculteiten, maar dit geldt enkel voor de studentenpopulatie.

Hard vs. zacht

Mannen en vrouwen geven blijkbaar zowel vandaag als in het verleden een voorkeur aan andere studierichtingen. Mannen kiezen vaker voor de harde wetenschappen en zijn daardoor oververtegenwoordigd in faculteiten als Ingenieurswetenschappen en Wetenschappen. Vrouwen hebben blijkbaar meer interesse in de zachte vakgebieden, wat dan weer het clichébeeld van de vrouw in zorgende en opvoedkundige functies bevestigt. Maar kiezen vrouwen en mannen bewust voor deze verschillende en ogenschijnlijk tegengestelde richtingen? Of zijn deze verschillende keuzes het gevolg van verschillen in aangeleerde waarden en opvoeding voor jongens en meisjes? Ingenieurswetenschappen of wiskunde zijn in menig oog typisch mannelijke richtingen en ‘niets voor meisjes’, verpleegkunde is dan weer typisch vrouwelijk. Horizontale genderongelijkheid is niet enkel het gevolg van verschillende interesses van mannen en vrouwen. Jongeren worden vaak onbewust in een bepaalde richting gestuurd, enkel omdat de studierichting meer aansluit bij de verwachtingspatronen die gelden voor hun eigen sekse.

HeForShe

De instroomproblemen van vrouwelijke studenten in een aantal specifieke studierichtingen en de gendergerelateerde verwachtingspatronen, blijven ook vandaag hardnekkig overeind. De faculteit Wetenschappen kampt nog altijd met een weinig vrouwelijke instroom. Nochtans is er bij kinderen van jonge leeftijd een minder groot verschil in interesse te merken dan bij adolescenten. De decaan van de faculteit Wetenschappen wijst er op dat het verleden hier nog altijd doorwerkt in het heden: ‘wetenschappelijke rolmodellen’ in bijvoorbeeld het middelbaar onderwijs zijn nog altijd overwegend mannelijk. Dit zorgt volgens de decaan ten dele voor een vicieuze cirkel. Een klassieke geliefde keuze voor vrouwelijke studenten blijft de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen met 84%. De faculteit Diergeneeskunde is dan weer misschien een meer onverwacht ‘vrouwenbastion’, althans wat de studentenpopulatie betreft: meer dan 70% van de aspirant-dierenartsen is een vrouw. De faculteiten waar de instroom van vrouwen het meest dramatisch is, zullen naar aanleiding van de HeForShe-campagne specifiek inzetten op het probleem.

Lore Goovaerts
Master Geschiedenis
21 november 2016

Dit artikel is gebaseerd op de onderzoeksresultaten in de scriptie van Lore Goovaerts, Het glazen plafond doorbroken? De eerste generatie vrouwelijke hoogleraren aan de UGent, een oral history project. Gent, Masterproef UGent, 2016.

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Goovaerts, Lore. “’Wiskunde is niets voor meisjes.’ Horizontale genderongelijkheid.” UGentMemorie. Laatst gewijzigd 23.11.2016. www.ugentmemorie.be/artikel/'wiskunde-niets-voor-meisjes'.