Billiet, Valère (1903-1945)
Valère Billiet maakte zich in de periode voor de Tweede Wereldoorlog verdienstelijk in de mineralogie. Zo implementeerde hij onder andere de moderne röntgentechniek aan de Gentse faculteit Wetenschappen door de oprichting van het laboratorium voor Röntgenanalyse. Helaas kwam er aan zijn prille academische carrière vroegtijdig een eind door zijn rol in het verzet tijdens de oorlog.
Mineraloog
Valère Billiet studeert eerst aan het Koninklijk Atheneum om later doctor in de wis- en natuurkunde te worden aan de universiteit van Gent. Als fysicus gaat Billiets belangstelling aanvankelijk uit naar moderne onderzoeksmethodes voor kristallen, onder meer door middel van röntgenstralen. Na verblijven in Delft en Parijs in de laboratoria van respectievelijk doctor de Jong en professor Mauguin, brengt hij aan de Gentse universiteit een laboratorium voor Röntgenanalyse tot stand. Pas in 1933, wanneer Billiet aangesteld wordt als assistent (en later als leider) in het Laboratorium voor Mineralogie en Kristalkunde, kan hij zich uitsluitend aan die studie wijden. Billiet bepaalt er de eigenschappen en structuren van een hele reeks mineralen. Hij schrijft onder meer een studie over de kopersilicaten van Katanga, een werk dat tot op heden als een van de beste in zijn genre bekend is. De studie wordt dan ook bekroond door de Koninklijke Academie voor Wetenschappen van België. Maar Billiet verricht ook onderzoek naar moeilijkere mineralen, volgens de moderne röntgenstralenmethode en de klassieke chemische en fysische methodes. Zijn laatste tekst, geschreven in het kader van een lezing voor de Société belge de Géologie, gaat over de moderne mineralogie en bevat meerdere interessante conclusies. In 1941 wordt Billiet benoemd tot docent stralingenleer en radioactiviteit aan de faculteit Geneeskunde en is hij verbonden aan het Centrum voor Gezwelziekten.
Verzetsheld
Een carrière als hoogleraar aan de afdeling Mineralogie en Kristalkunde in de faculteit Wetenschappen ligt in het vooruitzicht, maar inmiddels leeft België onder een Duitse bezetting. Billiet is een van de drijvende krachten achter het regionaal comité van het Onafhankelijkheidsfront en een medewerker van een inlichtingendienst. Op 10 augustus 1944, net voor de bevrijding, wordt hij voor zijn verzetsdaden opgepakt en naar Duitsland weggevoerd. Samen met duizend anderen belandt hij eind april 1945 aan boord van de Cap Arcona in Lübeck. Een bombardement van de geallieerden zorgt voor schipbreuk. Tijdens die ramp probeert Billiet reddingsboeien uit te delen aan zijn zieke medegevangenen en daarvoor wordt hij doodgeschoten door een SS’er. Uit eerbetoon zal de UGent een auditorium naar hem noemen in gebouw S8 van de Sterre.
Petra Gunst
Licentiaat Geschiedenis
16 augustus 2010
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Gunst, Petra. "Billiet, Valère (1903-1945)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 24.02.2015. http://www.ugentmemorie.be/personen/billiet-valere-1903-1945.
Bibliografie
Naert, Jan. "Het Gentse Onafhankelijkheidsfront in de naoorlogse jaren: "Une victoire sans lendemain?"" Masterproef, Universiteit Gent, 2012.