Hooft, Carlos (1910-1980)
Carlos Hooft wordt vooral herinnerd als een briljant arts en wetenschapper, boegbeeld van de kindergeneeskunde in België, en als een gedreven lesgever. Zijn uitschuiver tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt doorgaans dan ook met de mantel der liefde bedekt.
De jeugdjaren
Hooft groeit op in een katholiek en Vlaamsgezind nest. Zijn familie woont in de Nieuwpoort te Gent. Zijn vader is leraar aan de rijksmiddelbareschool, maar wordt na de Eerste Wereldoorlog geschorst en muteert naar Brugge. Carlos Hooft volgt de Grieks-Latijnse humaniora aan het nabij gelegen Sint-Lievenscollege.
Geneeskunde
In 1928 vangt Hooft zijn studies geneeskunde aan de Gentse universiteit aan. In 1931, tijdens zijn eerste doctoraat, wordt hij voor twee jaar aangesteld als leerling-assistent in het Laboratorium voor Histologie van professor Arthur De Groodt. Hij krijgt er een studiebeurs van de in 1928 door De Groodt opgerichte Vlaamsche Wetenschappelijke Stichting, om zich verder te bekwamen bij de befaamde Amsterdamse histoloog prof. G.C. Heringa. In 1934-35 is Hooft leerling-assistent bij de Anatomie. Hij promoveert in juli 1935 met de grootste onderscheiding tot doctor in de genees-, heel- en verloskunde. In oktober neemt hij deel aan de Interuniversitaire Wedstrijden en voert er als eerste de verdediging in het Nederlands .
Kindergeneeskunde
In het academiejaar 1935-36 wordt onder impuls van de professoren Frans Daels, Corneel Heymans en Leon Elaut in Gent de afdeling Kindergeneeskunde opgericht, door de daartoe aangestelde Nederlandse pediater professor Evert Gorter. Gorter combineert Gent met zijn functie in Leiden, waar hij een volwaardige kinderafdeling had uitgebouwd volgens de meest moderne principes. Gezien de last van deze dubbele functie wil Gorter een Vlaamse arts opleiden, die hem in Gent kan bijstaan en later eventueel opvolgen. Zo wordt Hooft assistent in Leiden gedurende het academiejaar 1935-36 en vervolgens Gorters assistent in Gent.
In die eerste jaren is het behelpen voor de nieuwe afdeling Kindergeneeskunde: één rij bedjes in het stedelijk ziekenhuis De Bijloke en de zolder van de Chirurgie in de Pasteurdreef als polikliniek. Pas in 1938 vindt de Kinderkliniek een onderkomen in een houten paviljoen in de tuin van De Bijloke, dat in 1953 nog wordt uitgebreid. Na een laatste studieverblijf bij de Parijse pediater professor Robert Debré, die beschouwd wordt als de grondlegger van de moderne pediatrie, wordt Hooft wordt in april ‘38 bestuurder van de Kinderkliniek. In maart ‘39 promoveert hij nog tot geagregeerde van het hoger onderwijs met het proefschrift ‘Euglobulinaemie en Pseudoglobulinaemi’.
Professoraat
Op 13 december 1939 wordt Hooft benoemd tot docent en volgt Gorter op, die ontslag had gegeven. Bij de inval van de Duitsers in mei 1940 blijft hij op post. Hij zet zich in die moeilijke jaren belangloos in voor het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn en met zijn kliniek vecht hij tegen de ondervoeding van zuigelingen en kinderen. Hooft heeft tijdens de oorlog verschillende contacten met Oberstabartz Holm m.b.t. de betrouwbaarheid van collegae en in 1941 werkt hij mee aan de heruitgave van Voor moeder en zuigeling van Frans Daels. Na de oorlog ontsnapt hij tenauwernood aan een ontzetting uit zijn ambt. Hij wordt hij in juni 1945 geschorst voor de duur van een jaar, maar kan nog voor het jaareinde zijn functie terug opnemen.
Bouwen aan de toekomst
Na zijn terugkeer geeft Hooft blijk van een grote wetenschappelijke en organisatorische bedrijvigheid. Hij wordt op 31 december 1947 bevorderd tot gewoon hoogleraar. Zijn dienst belandt in een stroomversnelling met de polio-epidemie van 1955. Het Academisch Ziekenhuis (huidig UZ) in aanbouw wordt omgevormd tot een tijdelijk revalidatiecentrum waar in 1956 de eerste poliopatiëntjes gehospitaliseerd worden. In de herfst van 1959 wordt de Kinderkliniek K5 geopend. In die jaren realiseert Hooft ook de opsplitsing van de pediatrie in verschillende subdisciplines.
Door de grote toestroom van patiënten wordt in 1973 de nieuwe kinderkliniek K6 in gebruik genomen. Op 9 januari 1981 wordt door het vast bureau van de universiteit beslist om de kinderafdeling om te dopen tot Kliniek voor Kinderziekten C. Hooft.
Frank Cotman
Vakgroep Geschiedenis UGent
2 augustus 2013
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Cotman, Frank "Hooft, Carlos (1910-1980)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 17.03.2015. www.ugentmemorie.be/personen/hooft-carlos-1910-1980
Bibliografie
Personeelsdossier Carlos Hooft (Archief UGent, doos 186)
Verslagen faculteitsraad Faculteit Geneeskunde, 23.09.1944 tot 15.05.1945 (Archief UGent)
Callewaert, Albert. Professor Dr. Carlos Hooft 1910-1980: Levensschets, getuigenissen, uitstralingen. Tielt: Lannoo, 1981.
Cotman, Frank, et al. Uz50 : 50 Jaar UZ Gent. Gent: Colardyn, 2009.
Dockx, J. "Hooft, Carlos." In Liber Memorialis 1930-1980. Faculteit der Geneeskunde Rijksuniversiteit te Gent: 221-229. Gent: Alumni fonds-medische fakulteit Gent, 1980.
Luykx, Theo. Gedenkboek van de Rijksuniversiteit te Gent na een kwarteeuw Vervlaamsing (1930-31 - 1955-56).Gent: RUG, 1957.