Congres Academische herinneringscultuur

Academische herinneringscultuur. Het samengaan van universiteits-geschiedenis, jubilea en academisch erfgoed

Wanneer: woensdag 16 en donderdag 17 maart 2011
Waar: Bibliotheek Universiteit Gent
Inlichtingen en aanmelding: p.dhondt@ugent.be
English version

Situering

Tijdens dit tweedaags symposium zal worden ingegaan op de driehoeksverhouding tussen wetenschappelijk onderzoek, de ontsluiting van academisch erfgoed en herinneringscultuur. Twee vragen staan daarbij centraal. (1) Ten eerste willen we vanuit een historiografisch perspectief ingaan op de relatie tussen universiteitsgeschiedenis, herinneringscultuur in het algemeen en universitaire jubilea in het bijzonder. (2) Ten tweede willen we ons buigen over de vraag welke plaats academisch erfgoed heeft in de creatie en communicatie van (historische) kennis over universiteiten en wetenschapspraktijken. Via een combinatie van beide centrale thema’s ambieert het congres om een aantal innovatieve perspectieven voor een hedendaagse universiteitsgeschiedenis te bespreken.

Onderzoeksvragen

Verschillende vragen kunnen worden uitgewerkt aan de hand van casussen en lopend onderzoek. Wat zijn de specifieke uitdagingen bij het schrijven van een universiteitsgeschiedenis naar aanleiding van jubilea en op welke manier kunnen deze worden aangepakt? Hoe gaan universiteiten om met hun eigen verleden en welke commemoratieve praktijken komen hierbij kijken? Hierbij willen we ook aandacht besteden aan jubilea die werden georganiseerd door universiteiten voor bepaalde hoogleraren of ter herdenking van belangrijke historische gebeurtenissen. Degenen die een (deel)project voorstellen dat is opgestart naar aanleiding van een nakend jubileum nodigen we expliciet uit om ook in te gaan op de uitdaging om het eigen glorieuze verleden te herinneren. Kan een transnationaal perspectief of een focus op de internationale circulatie van kennis een meer reflexieve aanpak bevorderen? Naast eerder historiografische en methodologisch-theoretische bijdragen zijn we op zoek naar bijdragen en presentaties die in het bijzonder de plaats van het academisch erfgoed in dit alles bespreken, begrepen als alle wetenschappelijk en historisch waardevol roerend en onroerend erfgoed dat onder het beheer van de universiteiten valt. Op welke manier werd en wordt academisch erfgoed ingezet in de publieke representatie van de universiteit als historische entiteit? Hoe gingen en gaan universiteiten om met hun historische collecties en hoe kunnen deze worden aangewend binnen het universiteitshistorisch onderzoek? De omgang met het academisch erfgoed roept vragen op over de verhouding tussen universiteitsgeschiedenis en wetenschapsgeschiedenis, instellingengeschiedenis en geschiedenis van disciplinevorming.

Plenaire keynote speakers

Prof. Dr. Sylvia Paletschek (Albert-Ludwigs-Universität Freiburg) zal een lezing geven over de stand van zaken met betrekking tot de universiteitsgeschiedenis in Duitsland. Ze zal onder meer ingaan op de vraag op welke manier de eisen die worden gesteld aan de moderne historiografie kunnen worden verzoend met de verwachtingen van de universitaire overheden ter gelegenheid van universitaire jubilea. Dr. Emmanuelle Picard (Institut National de Recherche Pédagogique, Parijs) zal een gelijkaardige voordracht geven met betrekking tot de situatie in Frankrijk, waar enerzijds de traditie van jubilea niet bestaat als gevolg van de hervormingen van Napoleon, maar wat de huidige universiteiten anderzijds toch niet verhindert om een geschiedenis te reconstrueren die teruggaat tot de middeleeuwen. Prof. Dr. Thomas Bremer (Martin-Luther-Universität Halle) tenslotte zal, als voorzitter van "Universeum. European Academic Heritage Network", vanuit een historisch perspectief ingaan op verschillende manieren van omgaan met onderzoeksobjecten uit de humane wetenschappen in universitaire collecties.

Organisatie

Het congres wordt georganiseerd in het kader van het Vermeylenjaar door UGentMemorie en fungeert als publiek startmoment voor deze commissie, opgericht ter voorbereiding van het tweede eeuwfeest van de Universiteit Gent in 2017. Samenwerkende partners zijn de Vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Gent, de Vakgroep Pedagogiek van de Universiteit Gent, het Centrum voor Wetenschapsgeschiedenis van de Universiteit Gent, Gewina. Belgisch-Nederlands Genootschap voor Wetenschaps- en Universiteitsgeschiedenis, het Instituut voor Publieksgeschiedenis, het Universiteitsarchief Gent en het Universiteitsarchief van de K.U.Leuven.
Organiserend comité: Fien Danniau, Pieter Dhondt, Ruben Mantels, Geert Vanpaemel en Christophe Verbruggen
Wetenschappelijk comité: Hendrik Defoort, Pieter Dhondt, Leen Dorsman, Sven Dupré, Peter-Jan Knegtmans, Isabel Rotthier, Geert Vanpaemel, Christophe Verbruggen